Nederland kent een rijke traditie in keramiek en serviesproductie, met fabrieken die zowel artistiek als industrieel van groot belang zijn geweest. Hier zijn enkele van de meest invloedrijke Nederlandse serviesfabrieken:
1. Petrus Regout (later Sphinx Maastricht)
Opgericht in 1834 in Maastricht, was dit de eerste industriële aardewerkfabriek van Nederland. Petrus Regout produceerde massaal serviesgoed voor de middenklasse, vaak met blauw-witte transferdecoraties. Later werd het bedrijf omgedoopt tot De Sphinx en bleef het tot in de 20e eeuw een toonaangevende producent.
2. Royal Goedewaagen (Gouda)
Gestart in 1610 als pijpenmakerij, maar vanaf de 18e eeuw ook bekend om zijn sier- en gebruiksservies. Goedewaagen produceerde Delfts blauw, plateel en art-deco servies. Het merk bestaat nog steeds en combineert traditioneel vakmanschap met moderne ontwerpen.
3. Plateelbakkerij Zuid-Holland (PZH, Gouda)
Actief van 1898 tot 1965, beroemd om zijn kleurrijke handbeschilderde plateelserviezen. De fabriek werkte met bekende ontwerpers zoals Chris van der Hoef en Willem Hartgring. Hun servies is herkenbaar aan de gestileerde florale motieven en zachte glazuren.
4. Flora Gouda
Opgericht in 1945 en vooral actief in de jaren 50-70. Flora produceerde vrolijk, handbeschilderd servies in pastelkleuren en speelse vormen. Hun stukken zijn vandaag de dag geliefd bij liefhebbers van retro en mid-century design.
5. Sociaal Keramiek (o.a. Zaalberg, Ravelli)
In de 20e eeuw ontstonden kleinere ateliers zoals Zaalberg en Ravelli, die ambachtelijk steengoed produceerden. Deze studio’s legden de nadruk op eenvoud, natuurlijke glazuren en handwerk — typisch voor de Scandinavisch geïnspireerde stijl van de jaren 60 en 70.
